Placebo – efekt uboczny oczekiwań

Placebo – efekt uboczny oczekiwań

dentist-428645_1920

Czy to, co widzisz faktycznie istnieje? Czy czujesz zapach zgodny z rzeczywistością? Czy postrzegasz świat takim jaki on jest NA PRAWDĘ? Co to znaczy „na prawdę”? Każdy z nas widzi wszystko to, co go otacza tylko w sobie znany sposób. Stąd biorą się setki odcieni szarości i opinie czy coś jest zbyt czerwone czy zbyt głośne.

Tak na prawdę codziennie oszukujemy sami siebie w swoich odczuciach. No dobra o kolorach czy intensywności zapachu można dyskutować bez końca, ale czy dyskusyjne jest poczucie bólu? To czy nas boli wydaje się oczywiste. Wiemy i czujemy, że ból się zaczyna, łagodzi albo wzmaga, ale czy na pewno?

W stanach na stały ból cierpi 50 milionów Amerykanów. Najczęściej jest to ból kręgosłupa, głowy czy artretyzm. W Polsce aż 75% ludzi nie wie, jak działają leki przeciwbólowe. Przyjrzyjmy się zatem czym tak na prawdę jest ból.

Receptory bólowe, nazywane nocyreceptorami, znajdują się w skórze, mięśniach i innych tkankach naszego ciała. Niosą one informację wprost do naszej kory mózgowej, wzgórza i płatu ciemieniowego, gdzie informacje te są przetwarzane.  Nocyreceptory reagują tylko na mocną stymulację, dzięki czemu nie reagują na lekki dotyk chyba, że pobudzane są bardzo dług czas. Zachowują się wtedy inaczej niż normalne receptory i zamiast „przyzwyczajać” się do bodźca stają się bardziej wrażliwe. To czy jesteśmy wytrzymali na ból jest jest kwestią genetyki i to ona warunkuje jak dużo bólu potrafimy znieść.

Efekt placebo

Gdyby ból był wytworem pewnym, jak to założyliśmy na początku, to efekt placebo nie miałby szansy istnieć bo ból utrzymywałby się bez względu na przyjmowany środek. Efekt placebo polega na wystąpieniu pożądanego efektu przez podanie środka, który z medycznej perspektywy ma działanie obojętne na osobę, która go zażywa. Badania przeprowadzona na grupie 300 osób z bólem głowy wskazują jednak, że nawet ból, który uznajemy za pewnik odczuwania poddaje się manipulacją ze strony mózgu. Pierwsza badana grupa stu osób została pozostawiona sama sobie i nie zaaplikowano im żadnego leku. Druga dostała aspirynę z kodeiną i została poinformowana, że to lek przeciwbólowy, podobnie jak trzecia, ale Ci dostali tylko tabletki cukru.

Po pół godziny od zażycia „leków” wyniki były następujące:

-> W grupie pozostawionej na pastwę losu ból zniknął u 20% osób

-> Ci, którzy zażyli tabletki przeciwbólowe 90%  nie odczuwało więcej bólu

-> 55% osób po placebo również uwolniło się od bólu

Z powyższego zestawienia wynika więc, że 35% osób uwolniło się od bólu głowy tylko i wyłącznie za pomocą tabletki cukru. Dlaczego 35? Uznano, że w stosunku do 20% ból mógł ustąpić samoistnie jak to miało miejsce w pierwszej grupie kontrolnej.

Te 35% to nie jest kwestia błędu cz przypadku tego badania. Badacze ze szpitala w Bostonie na postawie 19 badań przeprowadzonych w latach 1970-2006 opisują średnią uzdrowień dla placebo na poziomie 43%. Efekt placebo wykorzystywany był przy leczeniu astmy, Parkinsona, depresji, ale też raka i można powiedzieć jest produktem oczekiwania. Przy tym leki placebo rządzą się takimi samymi prawami jak zwykłe leki:

1. 2 tabletki mają większy efekt niż jedna, większa kapsułka działa lepiej niż mniejsza

2. Zastrzyki są bardziej skuteczne niż tabletki

3. Substancje, które używane są do leczenia 1 rzeczy sprawdzają się lepiej jako placebo na inną dolegliwość niż tabletki cukru.

4. Im większy ból tym większy efekt placebo

5. Placebo działa także na zdrowe osoby: pobudzając czy działając jako środek odurzający.

Ponadto wyobraźcie sobie, że nasze oczekiwania mogą być umiejscowione. Włoski naukowiec drażnił skórę stóp i rak swoich badaczy papryczką powodując uczucie pieczenia, po czym jedną z nich smarował placebo, co jak twierdzili badani przynosiło ulgę.

Skąd się bierze efekt placebo?

Tego niestety do końca nie wiadomo. Przypuszczenia wskazują jednak na hormony szczęścia. Mózg po otrzymaniu placebo zaczyna od razu produkować więcej endorfin, co może wpływać na lepsze samopoczucie. Po łyknięciu tabletki, nasze ciało od razu zaczyna się cieszyć, że zaraz ból zniknie.  Mimo wielu badań w tym kierunku, nie wiadomo wciąż dlaczego placebo na jednych działa, na innych nie.

Dlaczego wpis o placebo na blogu o marketingu? Dlatego, że reklamy wielu produktów ciągle obiecują nam cudowne efekty swojego działania, które często są kompletnie bez pokrycia, niepotwierdzone żadnymi badaniami. Większość leków bez recepty czy suplementów diety nie została nigdy przebadana pod względem działania czy skutków ubocznych, a mimo to miliony ludzie wierzą i kupują bo „pomagają”. Podobnie jest z lekami na odchudzanie czy ubraniami, które powodują, że wyglądamy lepiej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>